Cuốn sách Thế giới không rác thải của Ron Gonen, do Chi Nhân dịch và Thái Hà Books xuất bản, là một tác phẩm sâu sắc về mô hình kinh tế tuần hoàn – một hệ thống sản xuất và tiêu dùng khép kín, không tạo ra rác thải và lãng phí tài nguyên thiên nhiên. Sách được kết cấu 2 phần:
Phần 1: Đánh bại hệ thống chỉ biết lấy đi và xả rác thải
Phần 2: Một kho giải pháp tuần hoàn phong phú
Gonen nhấn mạnh rằng chuyển đổi sang kinh tế tuần hoàn không chỉ là một giải pháp môi trường mà còn là cơ hội kinh doanh to lớn. Ông đưa ra nhiều ví dụ về đổi mới như bao bì thông minh, robot tối ưu hóa tái chế, công nghệ biến rác thực phẩm thành năng lượng, và nhiều hơn nữa. Cuốn sách kêu gọi các doanh nghiệp, nhà đầu tư và người tiêu dùng cùng nhau xây dựng một tương lai bền vững, nơi giá trị được tạo ra không đi kèm với sự lãng phí tài nguyên.
Thế giới không rác thải là một tác phẩm quan trọng cho những ai quan tâm đến phát triển bền vững, môi trường và đổi mới kinh doanh. Cuốn sách cung cấp cái nhìn toàn diện về cách thức kinh tế tuần hoàn có thể thay đổi thế giới, đồng thời đưa ra các bước cụ thể để thực hiện sự chuyển đổi này.
Ron Gonen chỉ ra rằng trong suốt thế kỷ 20 (và đến nay vẫn còn), phần lớn nền kinh tế thế giới vận hành theo một mô hình kinh tế tuyến tính.
Quy trình chính là:
Khai thác tài nguyên → Sản xuất → Tiêu dùng → Thải bỏ.
Ron gọi đây là một hệ thống phi lý, vì:
• Nó lãng phí nguồn lực quý giá.
• Nó gây ô nhiễm đất, nước, không khí.
• Nó bỏ qua giá trị tiềm năng từ việc tái sử dụng, tái chế.
Ron Gonen phân tích kỹ rằng: Lợi ích ngắn hạn: Các doanh nghiệp kiếm tiền nhanh bằng cách bán sản phẩm mới liên tục, khuyến khích người dùng mua – xài – vứt; Thiếu tính toán tác động dài hạn: Chi phí môi trường (ô nhiễm, rác thải, biến đổi khí hậu) không được tính vào giá thành sản phẩm; Truyền thông lừa dối: Một số công ty quảng bá mập mờ, khiến người tiêu dùng tưởng rằng họ đang mua những sản phẩm “xanh” trong khi thực tế lại không (hiện tượng greenwashing).
Gonen giới thiệu khái niệm nông nghiệp tái sinh (regenerative agriculture) như một phần thiết yếu của nền kinh tế tuần hoàn. Khác với nông nghiệp truyền thống chỉ tập trung vào năng suất, nông nghiệp tái sinh hướng đến việc phục hồi và cải thiện hệ sinh thái thông qua các phương pháp canh tác thân thiện với môi trường. Các thực hành chính bao gồm:
• Canh tác không xới đất (no-till farming): Giúp bảo vệ cấu trúc đất và giảm xói mòn.
• Trồng cây phủ đất (cover cropping): Bảo vệ và nuôi dưỡng đất giữa các mùa vụ.
• Luân canh và đa dạng hóa cây trồng: Tăng cường đa dạng sinh học và giảm sâu bệnh.
• Kết hợp chăn nuôi gia súc: Sử dụng phân bón tự nhiên và cải thiện vòng tuần hoàn dinh dưỡng.
Những phương pháp này không chỉ giảm thiểu rác thải mà còn tăng khả năng hấp thụ carbon, cải thiện sức khỏe đất và nâng cao chất lượng nông sản. Gonen nhấn mạnh rằng việc áp dụng nông nghiệp tái sinh là một bước quan trọng để xây dựng một hệ thống thực phẩm bền vững và không rác thải.
Thế giới không rác thải của Ron Gonen thực chất không phải là một lời khuyên tùy tiện hay vô trách nhiệm, mà là một lời kêu gọi người tiêu dùng mở lòng và thay đổi tư duy khi tham gia vào mô hình kinh tế tuần hoàn.
Ron Gonen không cổ vũ cho sự nhẹ dạ. Khi ông nói “hãy bớt cảnh giác”, ông muốn người tiêu dùng đừng quá khắt khe đến mức từ chối mọi mô hình mới chỉ vì nó chưa hoàn hảo.
Nhưng nếu hiểu một cách cân bằng hơn, thì: “Cảnh giác đúng cách – cộng với tinh thần cởi mở – mới là giải pháp tối ưu trong nền kinh tế tuần hoàn.”
Trong cuốn Thế giới không rác thải, tác giả Ron Gonen xem nông nghiệp tái tạo (regenerative agriculture) là một mắt xích quan trọng trong nền kinh tế tuần hoàn sinh học – nơi chất thải không còn bị xem là rác mà trở thành tài nguyên quay lại nuôi dưỡng đất, cây trồng và hệ sinh thái.
Ron Gonen truyền tải trong Thế giới không rác thải. Trong cuốn sách này, rừng không chỉ là hệ sinh thái thiên nhiên, mà còn là biểu tượng và trụ cột của một nền kinh tế tuần hoàn – nơi không có gì bị lãng phí, mọi thứ đều kết nối, và tình yêu đối với rừng là một phần của giải pháp lớn hơn cho khủng hoảng môi trường.
Khi Thế giới không rác – tức mô hình kinh tế tuần hoàn không chất thải như Ron Gonen hình dung – được ứng dụng rộng rãi, đó sẽ là một bước chuyển căn bản trong văn minh của nhân loại, vượt xa việc “giảm rác” thông thường. Nó đặt lại câu hỏi cốt lõi về cách ta sống, tiêu dùng, sản xuất và quan hệ với thiên nhiên.
Đó không chỉ là chiến thắng của môi trường, mà là sự thức tỉnh của nền văn minh – khi con người biết sống hòa hợp, tiết chế và sáng tạo để tồn tại lâu dài cùng Trái Đất.
Theo Quyên Lê
