Cuốn sách “Vài Làn Hương Pháp” là một tập hợp các đoạn văn ngắn được trích soạn từ các bài pháp thoại của Hòa Thượng Thiền Sư Kim Triệu. Những bài pháp thoại này được thuyết giảng từ năm 1989 đến năm 2010 tại nhiều địa điểm khác nhau, bao gồm tu viện Tuangpulu, các tư gia Phật tử cư sĩ, và Như Lai Thiền Viện. Cuốn sách do Thitasīla Thùy Khanh trích soạn và được Ban Tu Thư Như Lai Thiền Viện hiệu đính.
Mục đích của tập sách này là lưu giữ một phần nhỏ trong những lời pháp nhũ bao la tinh túy của Hòa Thượng, nhằm giúp các bạn đạo tăng trưởng đức tin và vững bước trên đường tu tập bằng những nhắc nhở ý nhị chân thành. Như Lai Thiền Viện giới thiệu cuốn sách này với hy vọng rằng pháp thí cao thượng này sẽ trợ duyên cho các bạn trên đường tu học Phật.
Nội dung chính của cuốn sách xoay quanh phương pháp Thiền Minh Sát Niệm Xứ (Vipassanā), được coi là con đường độc nhất đưa đến sự thanh tịnh, vượt khỏi sầu não, diệt trừ khổ ưu, thành tựu chánh trí, và chứng ngộ Niết Bàn. Hòa Thượng Kim Triệu là một vị thiền sư nổi tiếng về pháp môn này tại hải ngoại.
Các chủ đề và khái niệm chính được trình bày trong sách bao gồm:
• Tầm quan trọng của Đức Tin (Tín) và Tinh Tấn (Tấn) trong việc tu tập. Đức tin cần đặt đúng mục tiêu là sự an vui, tin vào Tam Bảo, và tin tưởng vào chính mình cùng luật nhân quả. Tinh tấn là nỗ lực thanh lọc tâm, gom tâm lại trong thân ngay giây phút hiện tại.
• Chánh Niệm (Sati) là yếu tố cốt lõi của thiền tập. Chánh niệm là có trí nhớ ghi nhận các hiện tượng danh sắc (thân tâm) sanh khởi nổi bật qua sáu cửa giác quan (mắt, tai, mũi, lưỡi, thân, ý) ngay trong khoảnh khắc hiện tại. Chánh niệm giúp đối diện với đề mục, bảo vệ tâm khỏi phiền não, và là chìa khóa của trí tuệ.
• Thực hành Tứ Niệm Xứ: Cuốn sách hướng dẫn cách quán sát trên bốn lĩnh vực: Thân (Kāyānupassanā), Thọ (Vedanānupassanā), Tâm (Cittānupassanā), và Pháp (Dhammānupassanā).
o Quán Thân: Bao gồm việc theo dõi hơi thở hoặc chuyển động phồng xẹp của bụng, niệm đi, đứng, ngồi, nằm, và niệm chi tiết các hoạt động nhỏ của thân. Mục đích là thấy rõ tứ đại (đất, nước, gió, lửa) trong thân và kinh nghiệm tính chất sanh diệt của chúng.
o Quán Thọ: Ghi nhận các cảm thọ (lạc, khổ, trung tính) ngay khi chúng sanh khởi để thấy sự vô thường và không dính mắc vào chúng.
o Quán Tâm: Ghi nhận các trạng thái tâm (tham, sân, si, định, hoài nghi, v.v.) ngay khi chúng sanh khởi để hiểu rõ bản chất và sự sanh diệt của chúng.
o Quán Pháp: Ghi nhận các đối tượng tổng quát của tâm, bao gồm các chướng ngại tâm và các đối tượng từ sáu cửa giác quan.
• Tỉnh Giác (Sampajañña): Đi đôi với chánh niệm, tỉnh giác là sự hiểu biết rõ ràng về đề mục. Có bốn loại tỉnh giác: lợi ích (hiểu rõ lợi ích của việc làm), thích nghi (hiểu sự thích hợp của công việc), giới vực (hiểu rõ giới vực tu tập là Tứ Niệm Xứ), và chánh kiến (hiểu bản chất thực của đối tượng – chính là trí tuệ).
• Trí Tuệ (Huệ) và Chánh Kiến: Trí tuệ phát sinh từ sự ghi nhận chính xác và liên tục. Nó giúp thấy rõ bản chất thực sự của các hiện tượng (danh sắc) và đặc tính chung của chúng là vô thường, khổ, vô ngã. Chánh kiến là thấy đúng sự thật, không có tà kiến.
• Giải thoát và Niết Bàn: Mục tiêu cuối cùng của thiền tập là giải thoát khỏi vòng luân hồi và đạt đến Niết Bàn. Niết Bàn là trạng thái an vui tuyệt đối, không có sự thay đổi, không có khổ đau hay sanh diệt. Việc kinh nghiệm sự sanh diệt trong từng khoảnh khắc (sát na tử) là cách để thấy được sự bất tử hay Niết Bàn.
• Đối diện với Khổ: Thiền tập giúp nhận ra và chấp nhận sự khổ (dukkha) như là một sự thật. Sự khổ trong thiền (“khổ thiền”) giúp hành giả vượt qua khổ thật của cuộc đời (“khổ thật” – già, bệnh, chết, ái biệt ly).
• Vượt qua Chướng Ngại: Sách đề cập đến các chướng ngại trong tâm (tham, sân, si, hôn trầm, trạo cử, hoài nghi) và cách dùng chánh niệm, tinh tấn, định tâm để đối trị chúng.
• Thích ứng với đời thường: Những kinh nghiệm và sự tỉnh giác đạt được trong khóa thiền cần được áp dụng vào cuộc sống hàng ngày, chuyển cái “đặc biệt” ở thiền viện thành cái “bình thường” nhưng đầy đạo vị khi trở về nhà.
• Ý nghĩa của Quy y và Cúng dường: Quy y không chỉ là hình thức mà là sự trở về với thân tâm để thấy Pháp bảo bên trong. Cúng dường Đức Phật cao thượng nhất là bằng sự thực hành giáo pháp và đạt được giải thoát.
• Sức mạnh của Tâm: Tâm người đời yếu đuối, đầy phiền não. Giáo pháp của Đức Phật cung cấp “thuốc” để chữa bệnh tâm, bao gồm Ngũ Lực (tín, tấn, niệm, định, huệ) giúp tăng cường sức mạnh tâm linh.
• Chân đế và Tục đế: Sách phân biệt giữa chân đế (thực tại cuối cùng, bản chất của sự vật) và tục đế (các khái niệm quy ước của thế gian). Thiền Minh Sát giúp thấy rõ chân đế qua sự kinh nghiệm trực tiếp.
“Vài Làn Hương Pháp” là sự kết hợp hài hòa giữa lý thuyết và hướng dẫn thực hành thiền tỉ mỉ, giúp người đọc từng bước khám phá và chuyển hóa nội tâm.
• Điểm mạnh:
o Nội dung rõ ràng, dễ hiểu: Các bài pháp được trình bày một cách giản dị, gần gũi, giúp người đọc dễ dàng tiếp thu và áp dụng vào thực tế.
o Tính ứng dụng cao: Sách tập trung vào hướng dẫn thực hành thiền, đưa ra những phương pháp cụ thể và lời khuyên hữu ích.
o Truyền cảm hứng: Những lời dạy của Thiền Sư Khippapañño khơi dậy niềm tin và động lực tu tập cho người đọc.
• Đối tượng:
o Phù hợp với cả người mới bắt đầu và người đã có kinh nghiệm thiền.
o Đặc biệt hữu ích cho những ai muốn tìm hiểu về Thiền Minh Sát Niệm Xứ.
“Vài Làn Hương Pháp” là tập hợp những hướng dẫn thực hành căn bản và sâu sắc về Thiền Minh Sát Niệm Xứ của Thiền Sư Kim Triệu, nhằm giúp Phật tử áp dụng chánh niệm và tỉnh giác vào mọi hoạt động, từ đó thấu hiểu bản chất vô thường, khổ, vô ngã của thân tâm, vượt qua phiền não và tiến đến giác ngộ, giải thoát. Cuốn sách nhấn mạnh rằng con đường tu tập là con đường tự thân trải nghiệm, không dựa trên lý thuyết suông hay tưởng tượng, và kết quả có được từ sự tinh tấn tu hành trong từng giây phút hiện tại.
Theo Trương Hoạt
