Shinrin yoku – Nghệ thuật tắm rừng của người Nhật
Cuốn sách Shinrin yoku – Nghệ thuật tắm rừng của người Nhật của bác sĩ Qing Li, do Nguyên Ngà dịch giới thiệu một phương pháp chăm sóc sức khỏe độc đáo: “tắm rừng” (shinrin-yoku). Đây là liệu pháp sử dụng mọi giác quan để kết nối sâu sắc với thiên nhiên, mang lại lợi ích toàn diện cho thể chất và tinh thần.
Bác sĩ Qing Li là bác sĩ y khoa, tiến sĩ, nhà nghiên cứu hàng đầu thế giới về y học rừng (forest medicine). Sinh ra và lớn lên tại Trung Quốc, hiện sinh sống và làm việc tại Nhật Bản. Ông được xem là người tiên phong nghiên cứu và hệ thống hóa liệu pháp tắm rừng (Shinrin yoku) theo hướng khoa học hiện đại.
“Shinrin yoku: The Art and Science of Forest Bathing” (2018)
Được dịch ra nhiều ngôn ngữ, trong đó bản tiếng Việt là: “Shinrin yoku – Nghệ thuật tắm rừng của người Nhật” (do Nguyên Ngà dịch, Thái Hà Books phát hành)
Cuốn sách này không chỉ giới thiệu khái niệm tắm rừng, mà còn đưa ra bằng chứng khoa học, hướng dẫn thực hành và truyền cảm hứng sống gần gũi hơn với thiên nhiên.
Shinrin yoku – Nghệ thuật tắm rừng của người Nhật. Theo ông, việc dành thời gian sống giữa thiên nhiên không chỉ mang lại lợi ích về thể chất và tinh thần, mà còn tăng cường đáng kể khả năng tư duy, giải quyết vấn đề và sáng tạo vượt trội.
1. Thiên nhiên “giải phóng” bộ não khỏi áp lực đô thị và thông tin. Trong sách, Qing Li trích dẫn các nghiên cứu khoa học cho thấy: Khi chúng ta ở trong thành phố, não liên tục bị kích thích quá mức: tiếng ồn, công việc, mạng xã hội, đèn điện…; Những kích thích này khiến vùng vỏ não trước trán – nơi chịu trách nhiệm lập kế hoạch, ra quyết định và sáng tạo – hoạt động căng thẳng, giảm hiệu suất.
Khi bạn bước vào rừng, bộ não được “giải nén”: Mức độ cortisol (hormone căng thẳng) giảm xuống; Sóng alpha (liên quan đến thư giãn và sáng tạo) tăng lên; Bạn bước vào trạng thái chánh niệm tự nhiên, dễ tập trung sâu và linh hoạt tư duy.
2. “Không làm gì” là điều kiện lý tưởng để sáng tạo. Trong phần nói về việc “chỉ cần ở trong rừng”, Qing Li nhấn mạnh: “Đừng nghĩ gì cả. Cứ để thiên nhiên dẫn đường.”; Thoạt nghe có vẻ phản trực giác, nhưng chính sự “thảnh thơi không mục đích” ấy lại khơi mở những vùng não bộ liên quan đến tưởng tượng, liên kết và cảm hứng.
Khi không cố gắng giải quyết vấn đề, tâm trí bạn có không gian để: Kết nối các ý tưởng rời rạc; Hình thành các giải pháp bất ngờ; Nảy sinh cảm hứng sáng tạo từ những thứ tưởng như rất đơn giản – như tiếng lá rơi hay ánh sáng lọc qua kẽ lá.
3. Cảm hứng từ thiên nhiên giúp vượt qua “tư duy lối mòn”
Tác giả viết: “Thiên nhiên không bao giờ lặp lại chính mình – mỗi tán lá, mỗi cành cây đều độc đáo.”; Điều này giúp chúng ta: Mở rộng góc nhìn; Tránh tư duy máy móc hoặc rập khuôn; Khơi gợi “trực giác sinh thái” – sự nhạy cảm với môi trường và tương quan, rất cần thiết cho các ngành sáng tạo, thiết kế, nghệ thuật và kể cả khoa học.
Sống giữa thiên nhiên không khiến bạn “trốn khỏi thế giới”, mà là bước lùi cần thiết để “nhảy xa hơn” trong tư duy.
Trong Shinrin yoku, Qing Li không chỉ cho thấy thiên nhiên giúp chữa lành, mà còn chứng minh: khi tâm trí lắng lại giữa rừng cây, sáng tạo sẽ tự trỗi dậy.
Nếu bạn đang làm việc trong môi trường sáng tạo, hoặc cần giải quyết vấn đề phức tạp, mình có thể gợi ý cách tạo một “không gian tắm rừng tinh thần” ngay trong thành phố – để giữ được tinh thần sáng tạo mà không cần đi xa.
Ngày càng có nhiều người phải vật lộn với stress, lo âu, và trầm cảm – những “căn bệnh thời đại” âm thầm nhưng nguy hiểm. Trong tác phẩm Shinrin yoku – Nghệ thuật tắm rừng của người Nhật, bác sĩ Qing Li đã đưa ra những bằng chứng thuyết phục rằng tắm rừng là một liệu pháp tự nhiên có khả năng điều hòa tâm trạng rất mạnh mẽ, giúp phòng ngừa và hỗ trợ điều trị trầm cảm hiệu quả.
Trong Shinrin yoku, Qing Li không chỉ viết một cuốn sách về y học tự nhiên, mà còn gửi đi một thông điệp sâu sắc về sức khỏe tâm hồn thời hiện đại:
Hãy để thiên nhiên ôm bạn. Trong im lặng của rừng, nỗi buồn sẽ tan ra từng chút một.
Tắm rừng không cần phải vào rừng sâu – chỉ cần bạn bước ra công viên, đi chậm, và thật sự hiện diện, bạn đã bắt đầu bước đầu tiên để điều hòa tâm trạng và phòng ngừa trầm cảm.
Quyên Lê
