- Một thời, Thế Tôn trú giữa các vị Thích-ca, tại Kapilavatthu, khu vườn Nigrodha. Rồi họ Thích Mahànàma đi đến Thế Tôn; sau khi đến, đảnh lễ Thế Tôn rồi ngồi xuống một bên. Ngồi xuống một bên, Mahànàma dòng họ Thích, bạch Thế Tôn:
– Vị Thánh đệ tử này, bạch Thế Tôn, đã đi đến quả, đã liễu giải giáo pháp, đời sống gì vị ấy sống một cách sung mãn?
– Này Mahànàma, Thánh đệ tử nào đã đi đến quả, đã liễu giải giáo pháp, với nếp sống này, sống một cách sung mãn.
Ở đây, này Mahànàma, vị Thánh đệ tử tùy niệm Như Lai: “Ðây là Thế Tôn, bậc A-la-hán, Chánh Ðẳng Giác, Minh Hạnh Túc, Thiện Thệ, Thế Gian Giải, Vô Thượng Sĩ, Ðiều Ngự Trượng Phu, Thiên Nhân Sư, Phật, Thế Tôn”. Khi nào, này Mahànàma, Thánh đệ tử niệm Như Lai, trong khi ấy, tâm không bị tham chi phối, tâm không bị sân chi phối, tâm không bị si chi phối; trong khi ấy, tâm vị ấy được chánh trực nhờ dựa vào Như Lai. Và này Mahànàma, một Thánh đệ tử, với tâm chánh trực, được nghĩa tín thọ, được pháp tín thọ, được hân hoan liên hệ đến pháp. Vị ấy có hân hoan, nên hỷ sanh. Vị ấy có hỷ, nên thân được khinh an. Với thân khinh an, vị ấy cảm giác lạc thọ. Vị ấy có lạc thọ, tâm được định tĩnh.
Này Mahànàma, về vị Thánh đệ tử này, được nói như sau: “Với quần chúng không bình thản, vị ấy sống bình thản. Với quần chúng có não hại, vị ấy sống không não hại. Nhập được pháp lưu, vị ấy tu tập niệm Phật”.
Lại nữa, này Mahànàma, vị Thánh đệ tử tùy niệm Pháp: “Pháp được Thế Tôn khéo thuyết, thiết thực hiện tại, không có thời gian, đến để mà thấy, có khả năng hướng thượng, được những bậc trí tự mình giác hiểu!”. Này Mahànama, trong khi vị Thánh đệ tử tùy niệm Pháp, trong khi ấy, tâm không bị tham chi phối, không bị sân chi phối, không bị si chi phối; trong khi ấy, tâm vị ấy được chánh trực nhờ dựa vào pháp. Và này Mahànama, vị Thánh đệ tử với tâm chánh trực, được nghĩa tín thọ, được pháp tín thọ, được hân hoan liên hệ đến pháp. Vị ấy có hân hoan, nên hỷ sanh. Vị ấy có hỷ, nên thân được khinh an. Với thân khinh an, vị ấy cảm giác lạc thọ. Vị ấy có lạc thọ, tâm được định tĩnh.
Này Mahànàma, về vị Thánh đệ tử này, được nói như sau: “Với quần chúng không bình thản, vị ấy sống bình thản. Với quần chúng có não hại, vị ấy sống không não hại. Nhập được pháp lưu, vị ấy tu tập niệm Pháp”.
Lại nữa, này Mahànàma, vị Thánh đệ tử tùy niệm Tăng: “Diệu hạnh là chúng đệ tử Thế Tôn, Trực hạnh là chúng đệ tử Thế Tôn, Ứng lý hạnh là chúng đệ tử Thế Tôn, Chánh hạnh là chúng đệ tử Thế Tôn, tức là bốn đôi tám vị. Chúng đệ tử Thế Tôn này đáng được cung kính, đáng được tôn trọng, đáng được cúng dường, đáng được chắp tay, là vô thượng phước điền ở đời”. Này Mahànàma, trong khi vị Thánh đệ tử tùy niệm chúng Tăng, trong khi ấy, tâm không bị tham chi phối, không bị sân chi phối, không bị si chi phối; trong khi ấy, tâm vị ấy được chánh trực nhờ dựa vào Tăng. Và này Mahànama, vị Thánh đệ tử với tâm chánh trực, được nghĩa tín thọ, được pháp tín thọ, được hân hoan liên hệ đến Tăng. Vị ấy có hân hoan, nên hỷ sanh. Vị ấy có hỷ, nên thân được khinh an. Với thân khinh an, vị ấy cảm giác lạc thọ. Vị ấy có lạc thọ, tâm được định tĩnh.
Này Mahànàma, về vị Thánh đệ tử này, được nói như sau: “Với quần chúng không bình thản, vị ấy sống bình thản. Với quần chúng có não hại, vị ấy sống không não hại. Nhập được pháp lưu, vị ấy tu tập niệm Tăng”.
Lại nữa, này Mahànàma, vị Thánh đệ tử tùy niệm các Giới của mình: “Giới không bị bể vụn, không bị sứt mẻ, không tỳ vết, không có uế nhiễm, đưa đến giải thoát, được người trí tán thán, không bị chấp thủ, đưa đến Thiền định”. Này Mahànàma, trong khi vị Thánh đệ tử tùy niệm Giới, trong khi ấy, tâm không bị tham chi phối, không bị sân chi phối, không bị si chi phối; trong khi ấy, tâm vị ấy được chánh trực nhờ dựa vào Giới. Và này Mahànama, vị Thánh đệ tử với tâm chánh trực, được nghĩa tín thọ, được pháp tín thọ, được hân hoan liên hệ đến Giới. Vị ấy có hân hoan, nên hỷ sanh. Vị ấy có hỷ, nên thân được khinh an. Với thân khinh an, vị ấy cảm giác lạc thọ. Vị ấy có lạc thọ, tâm được định tĩnh.
Này Mahànàma, về vị Thánh đệ tử này, được nói như sau: “Với quần chúng không bình thản, vị ấy sống bình thản. Với quần chúng có não hại, vị ấy sống không não hại. Nhập được pháp lưu, vị ấy tu tập niệm Giới”.
Lại nữa, này các Tỷ-kheo, Thánh đệ tử tự mình niệm THÍ của mình: “Thật là được lợi cho ta! Thật là khéo được lợi cho ta! Vì rằng với quần chúng bị cấu uế xan tham chi phối, ta sống trong gia đình, với tâm không bị cấu uế của xan tham chi phối, bố thí rộng rãi với bàn tay sạch sẽ, ưa thích từ bỏ, sẵn sàng để được yêu cầu, ưa thích phân phát vật bố thí”. Này Mahànàma, trong khi vị Thánh đệ tử tùy niệm bố thí, trong khi ấy, tâm không bị tham chi phối, không bị sân chi phối, không bị si chi phối; trong khi ấy, tâm vị ấy được chánh trực nhờ dựa vào Thí. Và này Mahànama, vị Thánh đệ tử với tâm chánh trực, được nghĩa tín thọ, được pháp tín thọ, được hân hoan liên hệ đến Thí. Vị ấy có hân hoan, nên hỷ sanh. Vị ấy có hỷ, nên thân được khinh an. Với thân khinh an, vị ấy cảm giác lạc thọ. Vị ấy có lạc thọ, tâm được định tĩnh.
Này Mahànàma, về vị Thánh đệ tử này, được nói như sau: “Với quần chúng không bình thản, vị ấy sống bình thản. Với quần chúng có não hại, vị ấy sống không não hại. Nhập được pháp lưu, vị ấy tu tập niệm Thí”.
Lại nữa, này Mahànama, Thánh đệ tử tu tập tùy NIỆM THIÊN: “Có chư Thiên bốn Thiên vương Thiên, có chư thiên cõi trời Ba Mươi Ba, có chư Thiên Dạ-ma, có chư Thiên Ðâu-suất, có chư Thiên Hóa Lạc, có chư Thiên Tha Hóa Tự Tại, có chư Thiên Phạm Chúng, có chư thiên cao hơn nữa.
Ðầy đủ với LÒNG TIN như vậy, chư thiên ấy, sau khi chết ở chỗ này, được sanh tại chỗ kia; TÍN như vậy CŨNG CÓ ĐẦY ĐỦ Ở NƠI TA.
Ðầy đủ với GIỚI như vậy, chư Thiên ấy sau khi chết ở chỗ này, được sanh tại chỗ kia; GIỚI như vậy CŨNG CÓ ĐẦY ĐỦ Ở NƠI TA.
Ðầy đủ với NGHE PHÁP như vậy, chư Thiên ấy sau khi chết ở chỗ này, được sanh tại chỗ kia; NGHE PHÁP như vậy CŨNG CÓ ĐẦY ĐỦ Ở NƠI TA.
Ðầy đủ với THÍ như vậy, chư thiên ấy sau khi chết ở chỗ này, được sanh tại chỗ kia; THÍ như vậy CŨNG CÓ ĐẦY ĐỦ Ở NƠI TA.
Ðầy đủ với TUỆ như vậy, chư Thiên ấy sau khi chết ở chỗ này, được sanh tại chỗ kia; TUỆ như vậy CŨNG CÓ ĐẦY ĐỦ Ở NƠI TA”.
Khi vị ấy niệm TÍN, GIỚI, NGHE PHÁP, THÍ và TUỆ của tự mình và chư Thiên ấy;
Trong khi ấy, TÂM không bị tham chi phối, TÂM không bị sân chi phối, không bị si chi phối; trong khi ấy, TÂM vị ấy được CHÁNH TRỰC nhờ dựa vào chư Thiên.
Và này Mahànàma, vị Thánh đệ tử với TÂM CHÁNH TRỰC được NGHĨA TÍN THỌ, được PHÁP TÍN THỌ, được HÂN HOAN liên hệ đến PHÁP. Vị ấy có HÂN HOAN, nên HỶ SANH. Vị ấy có HỶ nên THÂN được KHINH AN. Với THÂN KHINH AN, vị ấy cảm giác LẠC THỌ. Vị ấy có LẠC THỌ, TÂM được ĐỊNH TĨNH.
Này Mahànàma, về vị Thánh đệ tử này, được nói như sau: “Với quần chúng không bình thản, vị ấy sống bình thản. Với quần chúng có não hại, vị ấy sống không não hại. Nhập được PHÁP LƯU, vị ấy TU TẬP NIỆM THIÊN”.
Này Mahànàma, vị Thánh đệ tử nào đã đi đến quả, đã liễu giải giáo pháp, vị ấy sống một cách sung mãn với nếp sống này.
(Trích: Kinh Mahànàma, I. Phẩm đáng được cung kính cúng dường, Chương VI-Sáu pháp, Kinh Tăng Chi Bộ, Nikaya, NXB Hồng Đức, 2020, trang 714-716, Dịch giả Hòa Thượng THÍCH MINH CHÂU).
